DİJİTAL ERİŞİM VE YETKİNLİK DERNEĞİ TÜZÜĞÜ
Derneğin Adı ve Merkezi
Madde 1
Derneğin Adı: “Dijital Erişim ve Yetkinlik Derneği (DEYDER)”dir. İngilizce ismi “Digital Access and Competence Association”dır. Derneğin merkezi Van’ın İpekyolu ilçesidir. Şubesi açılmayacaktır.
Derneğin Amacı ve Bu Amacı Gerçekleştirmek İçin Dernekçe Sürdürülecek Çalışma Konuları ve Biçimleri ile Faaliyet Alanı
Madde 2
Dijital Erişim ve Yetkinlik Derneği (DEYDER), özellikle NEET (Eğitimde, İstihdamda veya Eğitim-Öğretimde Olmayan Gençler) grubundaki bireyler başta olmak üzere, gençlerin, kadınların, dezavantajlı grupların ve toplumun diğer kırılgan kesimlerinin dijital becerilerini ve erişimlerini geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Dernek, bireylerin dijital dönüşüm sürecine etkin bir şekilde dahil olmalarını sağlamak, bu süreçte bilgi ve iletişim teknolojilerini anlamlı, verimli ve etik bir şekilde kullanabilmelerine olanak tanımak için faaliyetler yürütür.
Dijital beceriler, temel dijital okuryazarlıktan veri analitiği, yapay zeka kullanımı ve siber güvenlik gibi ileri düzey teknik yetkinliklere kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. DEYDER, bireylerin bu becerileri kazanmasını teşvik ederken, aynı zamanda dijital dünyada özgüvenle hareket edebilmelerini, bilgiye erişimde eşitliği sağlamalarını ve dijital araçları yaratıcı bir şekilde kullanmalarını destekler. Bunun yanında, dijital erişim, yalnızca teknolojiye sahip olmakla sınırlı kalmayıp, bireylerin çevrimiçi hizmetlere ulaşabilmelerini, dijital cihazları etkin kullanabilmelerini ve dijital ortamların fırsatlarından faydalanabilmelerini içerir. Bu bağlamda DEYDER, internet ve teknolojik cihazlara erişimdeki engelleri azaltmayı, dijital içeriklere erişimi kolaylaştırmayı ve toplumsal katılımı artırmayı hedefler.
Dernek, bireylerin dijital araçlar aracılığıyla istihdam, girişimcilik ve sosyal katılım gibi alanlarda yeni fırsatlar yaratmasını amaçlar. Eğitim süreçlerinde dijital araçların aktif kullanımını teşvik ederek, hayat boyu öğrenme imkânlarını artırır ve bireylerin dijital ortamda güvenli ve etik davranış biçimlerini benimsemelerine yardımcı olur. Ayrıca, dezavantajlı bireylerin dijital dünyada rekabet gücünü artıracak şekilde kendilerini geliştirmelerine olanak tanırken, toplumsal kapsayıcılığı destekleyen bir dijital ekosistem oluşturmayı hedefler.
Bu doğrultuda DEYDER, bireylerin dijital araçlarla üretkenliklerini artırmalarını, yenilikçi projelere katılım sağlamalarını ve dijital dönüşümün sağladığı fırsatlarla hayat kalitelerini yükseltmelerini sağlamaya yönelik çalışmalarıyla toplumsal fayda yaratmayı amaçlamaktadır.
DEYDER aşağıdaki çalışma konuları ve biçimleri doğrultusunda faaliyet gösterir:
Gençlerin, NEET bireylerin, kadınların ve dezavantajlı grupların dijital becerilerini geliştirmek için eğitimler, atölyeler ve seminerler düzenlemek.
Dijital içerik üretimi, sosyal medya kullanımı, veri analitiği ve siber güvenlik konularında farkındalık kampanyaları yürütmek.
Bireylerin internete ve dijital cihazlara erişimini artıracak projeler geliştirmek ve ilgili kuruluşlarla iş birliği yapmak.
Yerel, ulusal ve uluslararası platformlarda bireylerin dijital araçlarla iş birliği yapmalarını teşvik eden projeler yürütmek.
Dijital okuryazarlığı artırmaya yönelik araştırma ve eğitim materyalleri hazırlamak ve bu materyalleri erişilebilir kılmak.
Dijital eşitsizliği azaltmak için yerel topluluklarda ücretsiz eğitim programları ve teknoloji destekli öğrenme merkezleri kurmak.
Çevrimiçi etik ve mahremiyet konusunda bireyleri bilinçlendirmek ve bu alanda rehberlik sağlamak.
Dezavantajlı bireylerin çevrimiçi iş fırsatlarına ulaşmasını kolaylaştıran girişimcilik programları düzenlemek.
Dijital teknoloji kullanımı yoluyla sosyal dışlanmayı azaltmayı ve toplumsal katılımı artırmayı hedefleyen farkındalık projeleri geliştirmek.
Dijital inovasyon ve girişimcilik projelerini desteklemek amacıyla hackathon, yarışma ve iş geliştirme etkinlikleri düzenlemek.
Dijital beceri kazandırmaya yönelik çevrimdışı ve çevrimiçi platformlar oluşturmak ve bu platformları bireylerin erişimine sunmak.
Bireylerin dijital araçları etkin ve etik bir şekilde kullanmalarını sağlamak için eğitimler düzenlemek.
Dijital araçların eğitim, sağlık, sosyal hizmetler ve istihdam gibi alanlarda daha etkin kullanılmasını desteklemek.
Gençlerin ve kadınların dijital alandaki liderlik ve girişimcilik potansiyellerini artırmaya yönelik mentorluk programları yürütmek.
Yerel ve uluslararası iş birlikleriyle dijital dönüşümün topluma entegrasyonunu desteklemek.
Dijital beceriler ve kapsayıcılık üzerine akademik ve uygulamalı araştırmalar yapmak.
Eğitimciler ve gençlik çalışanları için dijital beceriler konusunda kapasite geliştirme programları düzenlemek.
Dijital dünyada dezavantajlı bireylerin ihtiyaçlarına uygun çözümler geliştirmek ve uygulanabilir modeller sunmak.
Dijital güvenlik, çevrimiçi tehditlere karşı korunma ve siber zorbalıkla mücadele konularında farkındalık kampanyaları yürütmek.
Avrupa Birliği ve diğer uluslararası fonlarla desteklenen projelerde aktif rol alarak dijital beceriler alanında yenilikçi uygulamalar geliştirmek.
Dijital araçların bireylerin sosyal ve ekonomik yaşamlarına entegrasyonunu kolaylaştırmak için toplum temelli projeler geliştirmek.
Dijital beceriler ve erişim üzerine çalışmalara destek sağlamak için ulusal ve uluslararası organizasyonlara üyelikler gerçekleştirmek.
Yerel yönetimler ve diğer sivil toplum kuruluşlarıyla ortak projeler geliştirerek dijital eşitliği teşvik etmek.
Dijital becerilerin artırılması ve erişim konularında toplumsal farkındalığı artıracak yayınlar, raporlar ve kılavuzlar hazırlamak.
Derneğin amacı doğrultusunda bağış toplama, eğitim materyali geliştirme ve bireylerin teknolojiye erişimini kolaylaştıran sosyal sorumluluk projeleri yürütmek.
Derneğin Faaliyet Alanı
DEYDER gençler, NEET bireyler, kadınlar ve diğer dezavantajlı grupların dijital becerilerini geliştirmeyi ve dijital araçlara erişimlerini artırmayı hedefler. Dernek, eğitim, istihdam, sosyal içerme, girişimcilik ve teknolojik yenilik alanlarında faaliyet gösterir. Bu kapsamda, bireylerin dijital dönüşüm sürecine aktif katılımını sağlamak, yaşam boyu öğrenme fırsatlarını teşvik etmek ve dijitalleşmenin sunduğu fırsatlarla sosyal ve ekonomik eşitliği desteklemek amacıyla projeler yürütür.
Üye Olma Hakkı ve Üyelik İşlemleri
Madde 3
Derneğin amaç ve ilkelerini kabul eden, fiil ehliyetine sahip olan ve mevzuatta belirlenen şartları taşıyan her birey ve tüzel kişi, derneğe üye olabilir. Ancak, yabancı uyruklu kişilerin üye olabilmesi için Türkiye’de ikamet etme hakkına sahip olmaları gerekir. Bu şart, onursal üyelik için geçerli değildir.
Üyelik başvurusu yazılı olarak dernek başkanlığına yapılır. Başvuru, dernek yönetim kurulunca en geç otuz gün içinde değerlendirilir ve başvuru sahibine üyeliğin kabul edilip edilmediği yazılı olarak bildirilir. Kabul edilen üyeler, üye kayıt defterine işlenir.
Derneğin kurucuları ve yönetim kurulunun onayıyla üyeliğe kabul edilen kişiler, derneğin asıl üyeleri olarak kabul edilir. Derneğe maddi veya manevi anlamda önemli katkılarda bulunan kişiler ise yönetim kurulu kararıyla onursal üyelik statüsüne alınabilir.
Üyelikten Çıkma
Madde 4
Her üyenin, yazılı bir bildirimde bulunarak dernek üyeliğinden ayrılma hakkı vardır. Üyenin istifa dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı andan itibaren üyelikten çıkış işlemleri tamamlanmış sayılır. Ancak, üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan geçmişten gelen borçlarını ortadan kaldırmaz.
Üyelikten Çıkarılma
Madde 5
Aşağıda belirtilen durumlarda, üyenin dernek üyeliği sona erdirilir:
Dernek tüzüğüne aykırı hareket etmek,
Kendisine verilen görevleri sürekli olarak yerine getirmemek,
Yazılı uyarılara rağmen üyelik aidatını altı ay içinde ödememek,
Dernek organlarının aldığı kararlara riayet etmemek,
Üye olma şartlarını kaybetmiş olmak.
Bu durumların tespiti halinde, yönetim kurulu kararıyla üyenin dernekten çıkarılmasına hükmedilir. Üyelikten ayrılan veya çıkarılan kişilerin isimleri üye kayıt defterinden silinir ve bu kişiler derneğin malvarlığı üzerinde herhangi bir hak iddia edemez.
Dernek Organları
Madde 6
Derneğin organları aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:
Genel kurul,
Yönetim kurulu,
Denetim kurulu.
Dernek Genel Kurulunun Kuruluş Şekli, Toplanma Zamanı ve Çağrı ile Toplantı Usulü
Madde 7
Genel kurul, derneğin en yetkili karar alma organıdır ve derneğe kayıtlı tüm üyelerden oluşur.
Genel kurul;
Tüzükte belirtilen tarihlerde olağan olarak,
Yönetim kurulunun veya denetim kurulunun gerekli gördüğü durumlarda ya da üyelerin en az beşte birinin yazılı talebi üzerine olağanüstü olarak toplanır. Yönetim kurulunun genel kurulu toplantıya çağırmaması halinde, üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hakimi, genel kurul toplantısını yapmak üzere üç üyeyi görevlendirir.
Olağan genel kurul toplantıları her üç yılda bir, mayıs ayı içinde, yönetim kurulunca belirlenecek gün, saat ve yerde gerçekleştirilir.
Çağrı Usulü
Yönetim kurulu, genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini hazırlar. Üyelere toplantı tarihi, saati, yeri ve gündemi en az 15 gün önceden bir gazetede veya derneğin internet sitesinde ilan edilerek, yazılı olarak, üyenin bildirdiği e-posta adresine mesaj gönderilerek ya da mahalli basın araçları kullanılarak duyurulur. İlk toplantıda yeterli çoğunluk sağlanamazsa, ikinci toplantının yeri ve zamanı da bu duyuruda belirtilir. İki toplantı arasında en az yedi gün, en fazla altmış gün süre bulunabilir.
Eğer toplantı, çoğunluk dışında başka bir sebeple ertelenirse, erteleme gerekçesi de belirtilerek ilk toplantı için yapılan çağrı usulüne uygun bir şekilde duyurulur. İkinci toplantı, erteleme tarihinden itibaren altı ay içinde gerçekleştirilmelidir. İkinci toplantıya katılım için yeniden çağrı yapılır. Genel kurul toplantıları bir defadan fazla ertelenemez.
Toplantı Usulü
Genel kurul, katılma hakkı olan üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır. Ancak tüzük değişikliği veya derneğin feshi gibi özel durumlarda üçte iki çoğunluk aranır. Çoğunluk sağlanamaması durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz, ancak toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulu üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Toplantıya katılacak üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur. Üyeler, kimlik belgeleri kontrol edildikten ve adlarını listedeki karşılıklarına imzaladıktan sonra salona giriş yapabilirler. Yeterli çoğunluk sağlanmışsa, bu durum bir tutanakla kaydedilir ve toplantı, yönetim kurulu başkanı ya da onun görevlendirdiği bir üye tarafından açılır. Çoğunluğun sağlanamadığı durumlarda bir tutanak tutulur.
Açılışın ardından, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan, yeterli sayıda başkan vekili ve bir yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.
Dernek organlarının seçimi sırasında, oy kullanan üyelerin kimliklerini divan heyetine ibraz etmeleri ve listede isimlerinin karşılarını imzalamaları gerekir. Toplantının yönetimi ve düzeni, divan başkanının sorumluluğundadır.
Genel kurulda yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak, toplantıya katılan üyelerin onda birinin yazılı talebi üzerine başka konular da gündeme eklenebilir.
Her üyenin genel kurulda bir oy hakkı bulunur ve oylar şahsen kullanılmalıdır. Onursal üyeler toplantılara katılabilir ancak oy kullanamaz. Tüzel kişiler adına oy kullanacak temsilciler, bu görevi üstlendiklerini yazılı bir şekilde beyan etmelidir.
Toplantıda ele alınan konular ve alınan kararlar tutanağa geçirilir, tutanak divan başkanı ve yazmanlar tarafından imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı, belgelerin korunmasından ve yeni yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim edilmesinden sorumludur.
Genel Kurulun Oy Kullanma ve Karar Alma Usul ve Şekilleri
Madde 8
Genel kurul toplantılarında oylama, aksi kararlaştırılmadıkça, açık yöntemle gerçekleştirilir. Açık oylamada, oylamanın nasıl yapılacağına genel kurul başkanı karar verir.
Eğer gizli oylama yapılması kararlaştırılmışsa, oy pusulaları veya özel işaretli kağıtlar toplantı başkanı tarafından mühürlenir ve üyeler tarafından doldurulduktan sonra boş bir kutuya atılır. Oylama tamamlandıktan sonra oylar açık şekilde sayılır ve sonuç ilan edilir.
Genel kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğu ile alınır. Ancak, tüzük değişikliği ve derneğin feshi gibi özel durumlar, toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğunun onayını gerektirir.
Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar
Tüm üyelerin bir araya gelmeden yazılı olarak aldığı kararlar veya üyelerin bu tüzükte belirtilen çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldıkları kararlar geçerlidir. Ancak bu tür kararlar, olağan genel kurul toplantısının yerine geçmez.
Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
Madde 9
Genel kurul, aşağıdaki konuları görüşüp karara bağlamakla yetkilidir:
Dernek organlarının seçimini gerçekleştirmek,
Dernek tüzüğünde değişiklik yapmak,
Yönetim ve denetim kurulu raporlarını değerlendirmek ve yönetim kurulunu ibra etmek,
Yönetim kurulu tarafından hazırlanan bütçeyi incelemek, onaylamak veya değiştirerek kabul etmek,
Derneğin taşınmaz mal alımı veya mevcut taşınmazların satışı için yönetim kuruluna yetki vermek,
Yönetim kurulunca hazırlanmış yönetmelikleri incelemek ve onaylamak veya değiştirmek,
Yönetim ve denetim kurulu üyelerine ödenecek ücret, yolluk ve tazminatların yanı sıra dernek hizmetlerinde görevlendirilecek kişilere ödenecek gündelik ve yol masraflarını belirlemek,
Derneğin bir federasyona katılmasına veya ayrılmasına karar vermek,
Derneğin uluslararası faaliyetlerde bulunmasını, yurtdışındaki kuruluşlara üye olmasını veya üyelikten ayrılmasını kararlaştırmak,
Derneğin bir vakıf kurmasını onaylamak,
Derneğin feshi hakkında karar almak,
Yönetim kurulunun diğer önerilerini incelemek ve karara bağlamak,
Mevzuat uyarınca genel kurulun yerine getirmesi gereken diğer görevleri yapmak.
Genel kurul, derneğin diğer organlarını denetleyebilir ve haklı nedenlerle her zaman görevden alabilir. Ayrıca üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma konularında nihai kararı verir. Derneğin en yetkili organı olarak, diğer organlara devredilmemiş tüm işleri görür ve yetkileri kullanır.
Yönetim Kurulunun Teşkili, Görev ve Yetkileri
Madde 10
Yönetim kurulu, genel kurul tarafından beş asıl ve beş yedek üye olarak seçilir. Seçimden sonraki ilk toplantısında, yönetim kurulu üyeleri kendi aralarında bir görev dağılımı yaparak başkan, başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üye rollerini belirler.
Yönetim kurulu üyeliklerinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olması durumunda, genel kurulda oy sıralamasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması zorunludur.
Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Yönetim kurulu aşağıdaki görevleri yerine getirir:
Derneği temsil etmek veya bu temsil yetkisini kendi üyelerinden bir veya birkaçına devretmek.
Gelir ve gider hesaplarını düzenlemek, gelecek döneme ait bütçeyi hazırlamak ve genel kurulun onayına sunmak.
Derneğin faaliyetlerine ilişkin yönetmelikleri hazırlayarak genel kurulun onayına sunmak.
Genel kurul tarafından verilen yetkiyle taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmeleri yapmak, dernek lehine rehin, ipotek veya ayni haklar tesis etmek.
Gerekli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak.
Genel kurulda alınan kararların uygulanmasını sağlamak.
Her faaliyet yılı sonunda derneğin işletme hesabı tablosunu veya bilançosunu ve gelir tablosunu hazırlamak, yönetim kurulu faaliyet raporunu düzenlemek ve bunları genel kurula sunmak.
Bütçenin uygulanmasını takip etmek ve sağlamak.
Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılmasıyla ilgili kararlar almak.
Derneğin amacını gerçekleştirmek için gerekli her türlü kararı almak ve uygulamak.
Mevzuatta belirtilen diğer görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak.
Denetim Kurulunun Teşkili, Görev ve Yetkileri
Madde 11
Denetim kurulu, genel kurul tarafından üç asıl ve üç yedek üye olarak seçilir. Eğer denetim kurulu üyeliğinde istifa veya başka bir sebeple boşalma olursa, genel kurulda oy sırasına göre yedek üyeler göreve çağrılır.
Denetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Denetim kurulu, aşağıdaki görev ve yetkilere sahiptir:
Derneğin, tüzüğünde belirtilen amaçlara uygun faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını denetler.
Denetim faaliyetlerini, dernek tüzüğünde belirlenen usul ve esaslara uygun olarak ve bir yılı aşmayan aralıklarla gerçekleştirir.
Denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve genel kurul toplandığında genel kurula sunar.
Gerekli görüldüğünde, genel kurulun olağanüstü toplantıya çağrılmasını talep eder.
Derneğin Gelir Kaynakları
Madde 12
Derneğin gelir kaynakları aşağıdaki gibidir:
Üye Aidatı: Üyelerden giriş ücreti olarak 50 TL, aylık aidat olarak 20 TL alınır. Bu tutarların artırılması veya azaltılması genel kurulun yetkisindedir.
Bağış ve Yardımlar: Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteğiyle derneğe yaptıkları bağış ve yardımlar.
Etkinlik Gelirleri: Çay ve yemekli toplantılar, geziler, eğlenceler, temsiller, konserler ve konferans gibi etkinliklerden elde edilen gelirler.
Mal Varlığı Gelirleri: Derneğe ait taşınır ve taşınmaz mallardan sağlanan gelirler.
Yardım Toplama: Yardım toplama mevzuatına uygun olarak toplanan bağış ve yardımlar.
Ticari Faaliyetlerden Elde Edilen Gelirler: Derneğin, amaçlarını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu geliri sağlamak amacıyla gerçekleştirdiği ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar.
Proje Fonları: Derneğin ulusal ve uluslararası projelere katılımıyla elde ettiği fonlar ve destekler.
Diğer Gelirler: Yukarıda belirtilenler dışında kalan diğer gelirler.
Derneğin Defter Tutma Esas ve Usulleri ve Tutulacak Defterler
Madde 13
Defter Tutma Esasları:
Dernek, işletme hesabı esasına göre defter tutar. Ancak yıllık brüt gelirin, Dernekler Yönetmeliği’nin 31. maddesinde belirtilen sınırı aşması durumunda, takip eden hesap döneminden itibaren bilanço esasına geçilir.
Eğer bilanço esasına geçildikten sonra, üst üste iki hesap döneminde gelir bu sınırın altına düşerse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına geri dönülebilir.
Bununla birlikte, gelir sınırına bakılmaksızın, yönetim kurulu kararıyla bilanço esasına göre defter tutulması mümkündür.
Derneğin ticari bir işletme açması durumunda, bu ticari işletme için ayrıca Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun defterler tutulur.
Kayıt Usulü
Derneğin defter ve kayıtları, Dernekler Yönetmeliği’nde belirtilen usul ve esaslara uygun şekilde tutulur.
Tutulacak Defterler
a) İşletme Hesabı Esasında Tutulacak Defterler:
Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları, tarih ve numara sırasına göre bu deftere kaydedilir ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır.
Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olan kişilerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Ayrıca, üyelerin ödedikleri giriş ücretleri ve aidat miktarları bu deftere kaydedilebilir.
Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakların asılları ve giden evrakların kopyaları dosyalanır. Elektronik posta yoluyla alınan veya gönderilen evrakların çıktısı alınarak saklanır.
İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına elde edilen gelirler ve yapılan harcamalar, açık ve düzenli bir şekilde bu deftere kaydedilir.
b) Bilanço Esasında Tutulacak Defterler:
İşletme hesabı esasında tutulan Karar Defteri, Üye Kayıt Defteri ve Evrak Kayıt Defteri bilanço esasına geçilmesi durumunda da tutulmaya devam edilir.
Yevmiye Defteri ve Büyük Defter: Bu defterlerin tutulması ve kayıt şekli, Vergi Usul Kanunu ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yetkisine dayanarak yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine uygun olarak yapılır.
Defterlerin Tasdiki
Dernekte tutulması zorunlu olan defterler (Büyük Defter hariç), kullanılmaya başlamadan önce İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğü’ne veya notere tasdik ettirilir. Bu defterler, sayfaları bitene kadar kullanılabilir ve ara tasdik yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan Yevmiye Defteri her yıl, kullanılacağı yıldan önceki son ayda yeniden tasdik ettirilmek zorundadır
Gelir Tablosu ve Bilanço Düzenlenmesi
İşletme hesabı esasına göre kayıt tutuluyorsa, yıl sonunda (31 Aralık), Dernekler Yönetmeliği EK-16’da belirtilen İşletme Hesabı Tablosu hazırlanır.
Bilanço esasına göre kayıt tutuluyorsa, yıl sonunda (31 Aralık), Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri esas alınarak bilanço ve gelir tablosu düzenlenir.
Derneğin Gelir ve Gider İşlemleri
Madde 14
Gelir ve Gider Belgeleri
Derneğin gelirleri, Dernekler Yönetmeliği EK-17’de belirtilen “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Gelirlerin banka aracılığıyla tahsili durumunda, banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti, alındı belgesi yerine geçer.
Derneğin giderleri, fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi belgelerle yapılır. Ancak, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi kapsamında yapılan ödemelerde Vergi Usul Kanunu’na göre gider pusulası, bu kapsam dışında kalan ödemelerde ise Dernekler Yönetmeliği EK-13’te belirtilen “Gider Makbuzu” veya banka dekontu gibi belgeler harcama belgesi olarak kullanılır.
Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılan bedelsiz mal ve hizmet teslimleri Dernekler Yönetmeliği EK-14’e uygun “Ayni Yardım Teslim Belgesi” ile yapılır. Derneğe yapılan ayni bağışlar ise Dernekler Yönetmeliği EK-15’e uygun “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.
Bu belgeler, belirtilen formatta ve müteselsil seri numaralı olacak şekilde, matbaadan bastırılabilir veya elektronik ortamda düzenlenebilir. Belgelerin standartlara uygun olması zorunludur.
Alındı Belgeleri
Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak alındı belgeleri, yönetim kurulu kararıyla matbaada bastırılır. Belgelerin bastırılması, teslim alınması, kayıt altına alınması ve saymanlar arasında devri ile gelir tahsil eden kişilerin bu belgeleri kullanımı, Dernekler Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine göre düzenlenir.
Yetki Belgesi
Dernek adına gelir tahsil edecek kişiler, yönetim kurulu kararıyla belirlenir. Yönetim kurulu üyeleri dışındaki kişilere gelir toplama yetkisi verilmesi için, açık kimlik, imza ve fotoğraf bilgilerini içeren, Dernekler Yönetmeliği EK-19’da belirtilen “Yetki Belgesi” düzenlenir ve yönetim kurulu başkanı tarafından onaylanır. Yönetim kurulu üyeleri, yetki belgesi olmadan gelir tahsil edebilir.
Yetki belgelerinin süresi en fazla bir yıl olarak belirlenir ve süresi dolan belgeler yenilenir. Yetki süresi dolan, görevden ayrılan, ölen veya yetkisi iptal edilen kişilere verilen belgeler, bir hafta içinde dernek yönetim kuruluna teslim edilmek zorundadır. Yönetim kurulu, gerektiğinde bu yetkiyi iptal edebilir.
Gelir ve Gider Belgelerinin Saklama Süresi
Defterler hariç olmak üzere, derneğin kullandığı alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer evraklar, ilgili defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun şekilde en az 5 yıl süreyle saklanır. Özel kanunlarda belirtilen süreler saklıdır.
Beyanname Verilmesi
Madde 15
Derneğin, bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yıl sonu itibarıyla sonuçlarına ilişkin (Dernekler Yönetmeliği EK-21’de bulunan) “Dernek Beyannamesi” dernek yönetim kurulu tarafından doldurarak, her takvim yılının ilk dört ayı içinde dernek başkanı tarafından mahallin mülki idare amirliğine verilir.
Bildirim Yükümlülüğü
Madde 16
Mülki amirliğe yapılacak bildirimler;
Genel Kurul Sonuç Bildirimi
Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen 45 gün içinde, genel kurulda alınan kararlar ile yönetim ve denetim kurulları ve diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeler, Dernekler Yönetmeliği Ek-3’te belirtilen "Genel Kurul Sonuç Bildirimi" formu doldurularak mülki idare amirliğine bildirilir. Genel kurul toplantısında tüzük değişikliği yapılmışsa, bildirime genel kurul toplantı tutanağı, tüzüğün değiştirilen maddelerinin eski ve yeni halleri ile her sayfası yönetim kurulu üyelerinin salt çoğunluğu tarafından imzalanmış tüzüğün son şekli eklenir. Bildirimler, dernek yönetim kurulu tarafından yetkilendirilen bir üye tarafından yapılabilir ancak bildirimin zamanında yapılmamasından dernek yönetim kurulu başkanı sorumludur. Eksik veya hatalı bildirimler mülki idare amirliğince düzeltilmesi talep edilerek tamamlanır. Eksikliklerin giderilmemesi durumunda gerekli yasal işlem başlatılır.
Taşınmazların Bildirilmesi
Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden itibaren otuz gün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK-26’da sunulan) “Taşınmaz Mal Bildirimi”ni doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirilir.
Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi
Dernek tarafından, yurtdışından yardım alınacak olması durumunda yardım alınmadan önce (Dernekler Yönetmeliği EK-4’te belirtilen) “Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi” doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunulur.
Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.
Değişikliklerin Bildirilmesi
Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklikler, Dernekler Yönetmeliği Ek-24’te belirtilen "Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi" formu doldurularak, değişikliğin gerçekleştiği tarihten itibaren en geç 30 gün içinde mülki idare amirliğine bildirilir. Genel kurul toplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler, Dernekler Yönetmeliği Ek-25’te belirtilen "Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimi" formu doldurularak yine 30 gün içinde mülki idare amirliğine bildirilir.
Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler ise, tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını izleyen 45 gün içinde, genel kurul toplantı tutanağı, tüzüğün değiştirilen maddelerinin eski ve yeni halleri ile her sayfası yönetim kurulu üyelerinin salt çoğunluğu tarafından imzalanmış tüzüğün güncel hali eklenerek mülki idare amirliğine teslim edilir.
Bildirimlerin yapılmaması durumunda, eksik veya hatalı bildirimler mülki idare amirliği tarafından düzeltilmesi talep edilerek tamamlanır. Süresi içinde tamamlanmayan bildirimlere yönelik gerekli yasal işlemler başlatılır. Bu düzenleme, Dernekler Yönetmeliği’nin 92. maddesi ile uyumludur.
Temsilcilik Açma
Madde 17
Dernek, gerekli gördüğü yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla yönetim kurulu kararıyla temsilcilik açabilir. Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülkî idare amirliğine yazılı olarak bildirilir. Temsilcilik, dernek genel kurulunda temsil edilmez.
Derneğin İç Denetimi
Madde 18
Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Denetim kurulu tarafından en geç yılda bir defa derneğin denetimi gerçekleştirilir. Genel kurul veya yönetim kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.
Derneğin Borçlanma Usulleri
Madde 19
Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi nakit olarak da yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.
Tüzüğün Ne Şekilde Değiştirileceği
Madde 20
Tüzük değişikliği genel kurul kararı ile yapılabilir.
Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda tüzük değişikliği oylaması açık olarak yapılır.
Derneğin Feshi ve Mal Varlığının Tasfiye Şekli
Madde 21
Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir.
Genel kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.
Tasfiye İşlemleri
Genel kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde Doğa Dostu Eğitim Girişimi Derneği” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemeleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları, genel kurulda belirlenen yere devredilir. Genel kurulda, devredilecek yer belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki amacına en yakın ve feshedildiği tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde tamamlanır.
Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.
Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi beş yıldır.
Hüküm Eksikliği
Madde 22
Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve bu Kanunlara atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındaki hükümleri uygulanır.
Beyanname Verilmesi
Madde 15
Dernek, bir önceki yılın faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yıl sonu itibarıyla sonuçlarını içeren Dernek Beyannamesini (Dernekler Yönetmeliği EK-21) her takvim yılının ilk dört ayı içinde doldurur. Bu beyanname, dernek başkanı tarafından mahallin mülki idare amirliğine teslim edilir.
Bildirim Yükümlülüğü
Madde 16
Genel Kurul Sonuç Bildirimi
Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarından sonraki 45 gün içinde, genel kurulda alınan kararlar ile seçilen yönetim, denetim kurulları ve diğer organlara ait asıl ve yedek üyeler, Dernekler Yönetmeliği EK-3’teki Genel Kurul Sonuç Bildirimi ile mülki idare amirliğine bildirilir. Eğer tüzük değişikliği yapılmışsa, toplantı tutanağı, değiştirilen maddelerin eski ve yeni halleri, yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğu tarafından imzalanmış güncel tüzük de eklenir. Bildirimin yapılmamasından dernek başkanı sorumludur.
Taşınmazların Bildirilmesi
Derneğin edindiği taşınmazlar, tapuya tescilinden itibaren 30 gün içinde Taşınmaz Mal Bildirimi (Dernekler Yönetmeliği EK-26) ile mülki idare amirliğine bildirilir.
Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi
Dernek, yurtdışından yardım almadan önce Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi (Dernekler Yönetmeliği EK-4) ile mülki idare amirliğine başvurur. Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirilmesi zorunludur.
Değişikliklerin Bildirilmesi
Yerleşim yeri değişikliği durumunda, değişikliğin gerçekleşmesinden itibaren 30 gün içinde Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi (Dernekler Yönetmeliği EK-24) ile mülki idare amirliğine başvurulur. Dernek organlarında yapılan değişiklikler ise Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimi (EK-25) ile aynı süre içinde bildirilir.
Tüzük değişiklikleri, genel kuruldan sonraki 45 gün içinde mülki idare amirliğine tüzüğün güncel hali ile birlikte sunulur.
Temsilcilik Açma
Madde 17
Dernek, faaliyetlerini yürütmek için gerekli gördüğü yerlerde yönetim kurulu kararıyla temsilcilik açabilir. Temsilcilik adresi, yönetim kurulu tarafından görevlendirilen kişi ya da kişilerce mülki idare amirliğine yazılı olarak bildirilir. Temsilcilikler, dernek genel kurulunda temsil edilmez.
Derneğin İç Denetimi
Madde 18
Dernekte iç denetim, genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından yapılabilir. Ayrıca bağımsız denetim kuruluşlarından hizmet alınabilir. Denetim kurulu, yılda en az bir kez derneğin denetimini yapar. Bu denetimler, diğer kurullar veya bağımsız denetim tarafından yapılan denetimlerin yerine geçmez.
Derneğin Borçlanma Usulleri
Madde 19
Dernek, amaç ve faaliyetlerini gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Borçlanma, mal veya hizmet alımı şeklinde ya da nakit olarak yapılabilir. Ancak borçlanma, derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktar ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek nitelikte olamaz.
Tüzüğün Ne Şekilde Değiştirileceği
Madde 20
Tüzük değişikliği, genel kurul kararıyla yapılır.
Değişiklik için genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluk sağlanamazsa, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurullarının üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Tüzük değişikliği, toplantıya katılan ve oy kullanan üyelerin 2/3 oy çoğunluğu ile kabul edilir.
Oylama açık olarak yapılır.
Derneğin Feshi ve Mal Varlığının Tasfiye Şekli
Madde 21
Fesih Kararı
Dernek, genel kurul kararıyla feshedilebilir.
Fesih için genel kurula katılma hakkı olan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluk sağlanamazsa, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurullarının toplam üye sayısının iki katından az olamaz.
Fesih kararı, toplantıya katılan ve oy kullanan üyelerin 2/3 oy çoğunluğu ile alınır.
Tasfiye İşlemleri
Fesih kararı alındığında, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi, son yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır.
Tasfiye sürecinde tüm işlemler “Tasfiye Halinde [Dijital Erişim ve Yeterlilik Derneği]” ibaresi kullanılarak gerçekleştirilir.
Alacak ve borçlar tahsil edilip ödendikten sonra kalan varlıklar, genel kurulda belirlenen bir yere devredilir. Eğer bir yer belirlenmemişse, ildeki benzer amaçlı ve en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.
Tasfiye işlemleri, en geç üç ay içinde tamamlanır ve tasfiye sonuçları mülki idare amirliğine bildirilir.
Hüküm Eksikliği
Madde 22
Bu tüzükte belirtilmeyen hususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu, Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.